© 2007 Ginderbroek
MARTELARENSTRAAT
De Martelarenstraat heeft verschillend namen gekend: Velstraat, Chemin de Moll à Hofstede, Millegemse Steenweg en nu Martelarenstraat.
De mensen hebben tot voor enkele jaren altijd gesproken van de Veldstraat, zo genoemd omdat de weg het Mols Veld inliep.
1571: seecker gheleighe metten gronde ende toebehoirten binnen Moll gestaen aen de Merckt reenende oist ende Veldstraete,
1606: .... een stuck landts gelegen aen de veltstraet
Maar ook Millegemse Steenweg was een gangbare naam. Het was immers de weg van Mol-Centrum naar het boerengehucht Millegem.
1676: ... een halff sille landts gelegen aen den Millegen wegh
1728: ... landt aen den milligen wegh
Op de Ferrariskaart van 1818, die door de Oostenrijkers was getekend, stond de weg aangeduid als 'Chemin de Moll à Hofstede'.
Hofstede ligt nu in de verlenging van de Martelarenstraat, vlak achter de spoorweg.
Vroeger stonden er enkele boerderijen (Hofstede = een stuk land dat groot genoeg was een familie in haar levensonderhoud te voorzien.)
Tijdens de Duitse bezetting werden in 1944 vele mannen opgepakt en meegevoerd naar de concentratiekampen. Vooral de Veldstraat was erg getroffen omdat er een tiental weggevoerden woonden. Na de bevrijding besliste de gemeente ter gedachtenis van en als huldeblijk voor de vele gedeporteerden de naam Veldstraat te veranderen in Martelarenstraat, die op 1 januari 1948 in voege ging.
Tot 1958 was de Martelarenstraat nog een smalle kasseiweg van slechts drie meter breed met aan weerszijden een zandstrook. Als twee auto's elkaar passeerden, belandde minstens een ervan in het mulle zand en had dan alle moeite om weer op de baan te geraken.
In 1964 werd de riolering en de waterleiding aangelegd en in hetzelfde jaar de huidige betonbaan.
Sinds 1990 werd de Martelarenstraat ingeschakeld in de 'westcirculatie' voor het verkeer naar Geel en Meerhout, om zo het verkeer uit het Centrum te houden. Daardoor kwam er een enorme toename van het auto- en vrachtverkeer. De Martelarenstraat kreeg het erg te verduren en moest veel zwaar vervoer verwerken dat van Turnhout richting Geel en Meerhout reed. De omwonenden klaagden over lawaai, trillingen en schade aan de woningen.
In 2004 kreeg het voorste gedeelte van de Martelarenstraat een nieuwe bedekking, in 2006 het kruispunt van Martelarenstraat-Nieuwstraat en in 2007 wordt het laatste gedeelte afgewerkt.
Zoals alle wegen van Mols Veld, is ook de Martelarenstraat volgebouwd.
Zo is op de plaats van het indrukwekkende houtmagzijn Vanderhoydonck in 2004 een appertementsblok neergezet.
In 2006 werd het kruispunt Markt-Martelarenstraat-Nieuwstraat volledig heringericht, het hoekhuis ‘Pizzatalia’ werd daarvoor afgebroken. En eind 2008 zal de Martelarenstraat vanaf de spoorweg tot aan het kruispunt met Jacob Smitslaan-Peerdskerkhof volledig vernieuwd worden.
Muneskapel
De naam zou afgeleid zijn van een zekere Dominicus, die het zou opgericht hebben of er dichtbij gewoond. Of is hier sprake van de heilige Dominicus?
Het is een altaarkapel in het veld, op de splitsing van twee wegen. Wanneer de kapel is gebouwd, weten we niet. Maar ze stond al getekend op de Ferrariskaart van 1771-1778.
In 1794 werd de kapel door Franse soldaten verwoest, maar door de buren weer opgekalfaterd.
Justine De Cart, wed. van notaris Van Praet, heeft in 1900 de huidige kapel laten heropbouwen. Toen werden de lindebomen geplant die in 1990 werden gerooid. In 1992 liet de gemeente jonge lindebomen planten.
De kapel is toegewijd aan O.L.Vrouw-in-nood of O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand en ze diende vroeger zeker als toevluchtsoord voor reizigers bij ontij.
Aan de buitenkant zijn reliëfafbeeldingen aangebracht van de zeven smarten van Maria.
De spoorweg
Op 27 mei 1878 werd de spoorlijn Herentals-Mol ingehuldigd en het jaar daarop de verbinding tot Neerpelt. Toen in 1903 de spoorweg vijfentwintig jaar in ons dorp bestond, organiseerde de gemeente Mol er een groots muziekfestival met een vjftigtal koor- en muziekmaatschappijen, op een achttal kiosken, waarvan er twee in de wijk Ginderbroek stonden.
Wegens haar grote rendabiliteit bracht men de spoorlijn in 1910 op een dubbelspoor tot Mol en kreeg ze de naam 'IJzeren Rijn'.
De mensen hebben tot voor enkele jaren altijd gesproken van de Veldstraat, zo genoemd omdat de weg het Mols Veld inliep.
1571: seecker gheleighe metten gronde ende toebehoirten binnen Moll gestaen aen de Merckt reenende oist ende Veldstraete,
1606: .... een stuck landts gelegen aen de veltstraet
Maar ook Millegemse Steenweg was een gangbare naam. Het was immers de weg van Mol-
1728: ... landt aen den milligen wegh
Op de Ferrariskaart van 1818, die door de Oostenrijkers was getekend, stond de weg aangeduid als 'Chemin de Moll à Hofstede'.
Hofstede ligt nu in de verlenging van de Martelarenstraat, vlak achter de spoorweg.
Vroeger stonden er enkele boerderijen (Hofstede = een stuk land dat groot genoeg was een familie in haar levensonderhoud te voorzien.)
Tijdens de Duitse bezetting werden in 1944 vele mannen opgepakt en meegevoerd naar de concentratiekampen. Vooral de Veldstraat was erg getroffen omdat er een tiental weggevoerden woonden. Na de bevrijding besliste de gemeente ter gedachtenis van en als huldeblijk voor de vele gedeporteerden de naam Veldstraat te veranderen in Martelarenstraat, die op 1 januari 1948 in voege ging.
Tot 1958 was de Martelarenstraat nog een smalle kasseiweg van slechts drie meter breed met aan weerszijden een zandstrook. Als twee auto's elkaar passeerden, belandde minstens een ervan in het mulle zand en had dan alle moeite om weer op de baan te geraken.
In 1964 werd de riolering en de waterleiding aangelegd en in hetzelfde jaar de huidige betonbaan.
Sinds 1990 werd de Martelarenstraat ingeschakeld in de 'westcirculatie' voor het verkeer naar Geel en Meerhout, om zo het verkeer uit het Centrum te houden. Daardoor kwam er een enorme toename van het auto-
Zo is op de plaats van het indrukwekkende houtmagzijn Vanderhoydonck in 2004 een appertementsblok neergezet.
In 2006 werd het kruispunt Markt-
Muneskapel
De naam zou afgeleid zijn van een zekere Dominicus, die het zou opgericht hebben of er dichtbij gewoond. Of is hier sprake van de heilige Dominicus?
Het is een altaarkapel in het veld, op de splitsing van twee wegen. Wanneer de kapel is gebouwd, weten we niet. Maar ze stond al getekend op de Ferrariskaart van 1771-
Justine De Cart, wed. van notaris Van Praet, heeft in 1900 de huidige kapel laten heropbouwen. Toen werden de lindebomen geplant die in 1990 werden gerooid. In 1992 liet de gemeente jonge lindebomen planten.
De kapel is toegewijd aan O.L.Vrouw-
De spoorweg
Op 27 mei 1878 werd de spoorlijn Herentals-
Door de aanleg van de spoorlijn werd het Mols Veld, toen een kale vlakte, in tweeën gesneden. Het aantal overgangen werd erg beperkt en vele karsporen en servituten waren ineens onherroepelijk onderbroken. Alleen Martelarenstraat en Beeldekensstraat in het Mols Veld bleven open.
De verbinding tussen Millegem en Mol-Centrum bleef wel open.
Als signalisatie aan de overweg van de Millegemsesteenweg was er eerst niets voorzien. De aanstormende stoomlocomotief kondigde van op grote afstand zijn komst aan door een snerpend geluid, om zo de voorbijgangers te waarschuwen.
Later werd er een spoorwegwoning aan de overgang gebouwd, een 'routehuis' genoemd of het 'routekotje'. Er kwam van dan af een 'bareel' die op rollen liep en die in een rail open en dicht kon gedraaid worden. Dat was gewoonlijk het werk van de vrouw die in het spoorhuis woonde.
In 1938 legde de maatschappij elektrische leidingen langs de spoorlijn. Er kwamen flikkerlichten en een elektrische bel en de 'bareel' aan de overweg van Mol-Millegem werd afgebroken. De inwoners van het 'routekotje' waren van toen af geen 'bareelwachters' meer. Omstreeks 1970 werd het spoorhuis afgebroken en vervangen door een klein betonnen hokje voor de elektrische bediening.
De herbergen
Martelarenstraat telde een tiental woningen waar een herberg is uitgebaat.
(Zie Zo leefde Ginderbroek nr. 20d: ter herberge)
Later werd er een spoorwegwoning aan de overgang gebouwd, een 'routehuis' genoemd of het 'routekotje'. Er kwam van dan af een 'bareel' die op rollen liep en die in een rail open en dicht kon gedraaid worden. Dat was gewoonlijk het werk van de vrouw die in het spoorhuis woonde.
In 1938 legde de maatschappij elektrische leidingen langs de spoorlijn. Er kwamen flikkerlichten en een elektrische bel en de 'bareel' aan de overweg van Mol-
De herbergen
Martelarenstraat telde een tiental woningen waar een herberg is uitgebaat.
(Zie Zo leefde Ginderbroek nr. 20d: ter herberge)
O Veldstraat mijner dromen
Een strijdlied van de 'Verbroedering Veldstraat - anno 1947
Tekst A. Swinnen, op muziek van de militaire mars 'O ratten en muizen'
Refrein
't Is de Veldstraat mijner dromen,
want bij Kog en de Lansier,
in de schaduw van de bomen,
stroomt er heerlijk schuimend bier.
1.
Een kronkelpad naar Millegem, liep eertijds door het veld,
de streek was gans verlaten ... maar er kwam ne vent met geld.
Aanschouwde toen het heelal: "'k maak dat mijn huis hier staat".
Ze zetten er nog een ander bij en w'hadden toen een straat.
2.
Het is een sismpel straatje, we worden niet geteld.
Wat zoudt ge u toch storen aan die ezels in het veld!
Hij die er wil gaan wonen, die heeft dat zelf gedaan
en als het u niet meevalt, trekt er dan gerust vandaan!
3.
We hebben geen riolen en ook geen kermis.
Wij krijgen nu toch stoepen of misschien is 't alweer mis?
Ons kapelleke is het 'mekka' voor menig verliefd paar.
De nachtegaal geeft 'beuzze', ook al doen die twee daar zo raar.
Een strijdlied van de 'Verbroedering Veldstraat -
Refrein
't Is de Veldstraat mijner dromen,
want bij Kog en de Lansier,
in de schaduw van de bomen,
stroomt er heerlijk schuimend bier.
1.
Een kronkelpad naar Millegem, liep eertijds door het veld,
de streek was gans verlaten ... maar er kwam ne vent met geld.
Aanschouwde toen het heelal: "'k maak dat mijn huis hier staat".
Ze zetten er nog een ander bij en w'hadden toen een straat.
2.
Het is een sismpel straatje, we worden niet geteld.
Wat zoudt ge u toch storen aan die ezels in het veld!
Hij die er wil gaan wonen, die heeft dat zelf gedaan
en als het u niet meevalt, trekt er dan gerust vandaan!
3.
We hebben geen riolen en ook geen kermis.
Wij krijgen nu toch stoepen of misschien is 't alweer mis?
Ons kapelleke is het 'mekka' voor menig verliefd paar.
De nachtegaal geeft 'beuzze', ook al doen die twee daar zo raar.
De gasketel
In 1907 werd een gasketel in de Veldstraat gebouwd, van waaruit het gas in onze gemeente werd verdeeld.
Door de aanvoer van aardgas langs grote gasleidingen, waren de plaatselijke gasketels van geen nut meer en in 1969 werd die in de Martelarenstraat afgebroken.
Gouden bruiloften
09.08.75 Jef Van de Paar en Mathilde Van Olmen
26.09.75 Gerard Gijs en Marie Huysmans
11.02.78 Fons Luypaerts en Marieke Mast
10.10.79 Cent Heylen en Lena Verreyt
01.08.84 Gust Vos en Martha Werelds
12.01.85 Jan Vos en Anna Ruts
01.08.86 Vic Minnen en Madeleine Brouwers
18.06.88 Leon Boons en Aline Gonissen
05.02.94 Basiel Vanrenteghem en Clemence Reynders
06.09.97 Marcel Van de Putte en Anna Vandeweyer
08.04.98 Jos Vandenbergh en Anna Van Gompel
04.08.98 Jozef Antonissen en Marie-
08.10.98 Louis Huysmans en Maria Van Decraen
30.10.98 Jozef Luyten en Mia Vanarwegen
03.10.99 Emiel Verhulst en Anna Goos
19.08.00 Louis Cornelissen en Stans Luypaerts
30.04.01 François Clemens en Maria Van Baelen
27.08.01 Joris Hermans en Hermine Gevers
02.11.04 Aloïs Vandenbergh en Francine Jansen
12.04.05 Wim Erpels en Josepha Ver Donck
16.08.06: Alfons Van Elsen en Nellie Vos
18.09.06:Frans De Feyter en Lisette Dierckx
02.09.08 Leo Driesen en Maggy Dauw
09.05.09 Albert Vrancken - Amanda Perreman
29.08.09 Jean Van Guysse - Leotien Stevens
30.10.98 Jozef Luyten en Mia Vanarwegen
03.10.99 Emiel Verhulst en Anna Goos
19.08.00 Louis Cornelissen en Stans Luypaerts
30.04.01 François Clemens en Maria Van Baelen
27.08.01 Joris Hermans en Hermine Gevers
02.11.04 Aloïs Vandenbergh en Francine Jansen
12.04.05 Wim Erpels en Josepha Ver Donck
16.08.06: Alfons Van Elsen en Nellie Vos
18.09.06:Frans De Feyter en Lisette Dierckx
02.09.08 Leo Driesen en Maggy Dauw
09.05.09 Albert Vrancken -
Werkzaamheden Martelarenstraat starten op 25 augustus 2008
Op maandagavond 30 juni 2008 had het gemeentebestuur een informatieavond georganiseerd in de raadzaal van 't Getouw over de geplande werkzaamheden in de Martelarenstraat. Het gemeentebestuur, het studiebureau en de aannemer lichtten het concrete verloop van de werkzaamheden toe. Volgende zaken kwamen tijdens de vergadering aan bod: wat gaat er precies gebeuren, in welke fasen worden de werken uitgevoerd, welke hinder mag je verwachten, hoe verlopen de omleidingen, in welke mate blijft uw woning of winkel tijdens de werken bereikbaar en waar kun je tijdens de werken terecht met vragen.
Fietspaden in de Martelarenstraat
Voor de veiligheid en het comfort van de fietser worden de fietspaden in de Martelarenstraat heraangelegd tussen de spoorweg en de Jacob Smitslaan, terwijl er bijkomend vanaf de Jacob Smitslaan tot aan de Gasstraat nieuwe fietspaden worden gelegd. In het laatste deel van de Martelarenstraat aansluitend op de Nieuwstraat en de Markt, waar het wegprofiel te smal is, komen fietssuggestiestroken.
Op maandagavond 30 juni 2008 had het gemeentebestuur een informatieavond georganiseerd in de raadzaal van 't Getouw over de geplande werkzaamheden in de Martelarenstraat. Het gemeentebestuur, het studiebureau en de aannemer lichtten het concrete verloop van de werkzaamheden toe. Volgende zaken kwamen tijdens de vergadering aan bod: wat gaat er precies gebeuren, in welke fasen worden de werken uitgevoerd, welke hinder mag je verwachten, hoe verlopen de omleidingen, in welke mate blijft uw woning of winkel tijdens de werken bereikbaar en waar kun je tijdens de werken terecht met vragen.
Fietspaden in de Martelarenstraat
Voor de veiligheid en het comfort van de fietser worden de fietspaden in de Martelarenstraat heraangelegd tussen de spoorweg en de Jacob Smitslaan, terwijl er bijkomend vanaf de Jacob Smitslaan tot aan de Gasstraat nieuwe fietspaden worden gelegd. In het laatste deel van de Martelarenstraat aansluitend op de Nieuwstraat en de Markt, waar het wegprofiel te smal is, komen fietssuggestiestroken.
